Als er één koffie is die
wereldberoemd is dan is dat zeker Illy caffè, kortweg Illy, een
Italiaanse koffiebrander die wereldwijd opereert. En naast koffie is
Illy ook producent van espressomachines.
Het hoofdkantoor is gesitueerd in
Triëste (regio Friuli), een aangename plaats om te vertoeven op de
grens van Slovenië en Italië aan de Adriatische kust. In 2012
boekte het bedrijf een omzet van 361 miljoen euro.
Illy werd in 1933 opgericht door
Francesco Illy. Hij heeft zowel het eerste automatische
koffiezetapparaat als een automatisch verpakkingssysteem voor koffie
uitgevonden. Na de Tweede Wereldoorlog nam Francesco's zoon Ernesto
het stokje over. Ernesto Illy was universitair geschoold en richtte
zich erg op Onderzoek en Ontwikkeling. Hierdoor werden er constant
nieuwe technieken en machines op het gebied van koffie uitgevonden.
Tegenwoordig is Andrea Illy de bestuursvoorzitter en is Illy koffie
in 131 landen te krijgen.
Misschien is dit de gelegenheid om wat
uit te weiden over koffie in het algemeen en de manier van bereiden
welke Illy hanteert. In vele gevallen zal dit identiek zijn voor de
meeste branders, maar van een wereldmonument kan men toch het meeste
leren.
Er bestaan verschillende soorten
Coffea, ofwel koffieplanten, altijdgroene struiken die behoren tot de
botanische familie van de Rubiaceeën (sterbladachtigen). Arabica
(coffea arabica) is de kostbaarste kwaliteit en vertegenwoordigt 59
procent van de koffieproductie ter wereld. De andere familie is
Robusta (coffea robusta) die oorspronkelijk uit Equatoriaal Afrika
stamt. Het cafeïne gehalte is merkelijk hoger dan het Aribica ras.
Het is dus niet echt geschikt voor de lekker Italiaanse koffie,
alhoewel het ook voorkomt in bepaalde mengelingen.
Arabica is oorspronkelijk afkomstig uit de bergachtige streken in Ethiopië, en gevoelig voor warmte en vocht. Deze koffieplant groeit op meer dan 900 meter hoogte, soms zelfs op 2000-2500 meter hoogte. Hierbij geldt: hoe hoger, hoe beter de organoleptische (invloed op een bepaald orgaan uitoefenend; het vermogen bezittend een zintuig, in engere zin het smaakorgaan en de reuk, te prikkelen) kwaliteit van de gebrande koffieboon.
Een koffieboon is niets anders dan het
zaad van de koffieplant en bevindt zich in de vrucht
(tweezaadlobbigen). De vrucht bevat twee zaden die zijn omhuld door
een vlies (hoornschil) en plantenslijm of een laag suikerpulp. De
Arabica koffieboon is plat en langwerpig met een kronkelige gleuf.
Genetisch is de Arabica de enige soort Coffea met 44 chromosomen.
Scheikundig gezien varieert het cafeïnegehalte van 0,9 tot 1,7
procent.
Omdat koffie in tropische en
equatoriale streken groeit waar het altijd voorjaar of zomer is, is
het niet de klimaatverandering, maar het begin van de regen die het
startsein geeft voor de witte en geurige bloesem. Acht tot negen
maanden later verschijnen de (steen)vruchten: helderrood en vlezig
als kersen. Bij elke regen begint een bloei. Daardoor bevinden zich
op de plant tegelijkertijd bloemen, onrijpe en rijpe vruchten: dit
vraagt grote nauwkeurigheid bij het oogsten.
Arabica koffiebonen zorgen voor zeer
geurige, zachte, ronde, lichtzure en vaak chocoladeachtige espresso
met een nasmaak van karamel en een aangenaam tikkeltje bitterheid.
De crèmelaag is licht nootkleurig en
neigt naar roodbruin.
Het oudste en traditionele systeem voor het verbouwen van koffie wordt gebruikt in delen van Midden-Amerika en India: de planten van de Coffea groeien naast hogere planten die hen beschutten tegen de zon.
In Brazilië wordt de intensieve
methode gebruikt: grote kwekerijen met alleen koffieplanten. Dit
vereist kunstmatige irrigatie en mechanische oogst en dus hoge
investeringen. Het leidt tot een hoge productiviteit en een groot
effect op het milieu.
De bloei start in het regenseizoen. Er
bevinden zich op de plant tegelijkertijd bloemen, onrijpe en rijpe
vruchten: dit maakt de oogst gecompliceerd.
Picking is als de rijpe vruchten stuk
voor stuk met de hand worden geoogst. Deze werkwijze is handwerk en
kostelijk, maar garandeert een optimale kwaliteit van de groene
koffie.
Een andere methode is stripping.
Daarbij worden rijpe én onrijpe vruchten van de takjes verwijderd en
vervolgens gescheiden. Dat gebeurt ook als de planten mechanisch
worden geschud.
Deze twee methoden zijn niet
gegarandeerd efficiënt. Meteen na het oogsten worden de vruchten
gescheiden van vreemde voorwerpen, zoals steentjes, stokjes en
bladeren.
De zaden kunnen op twee manieren worden
geëxtraheerd: door ze te wassen en door ze te drogen.
Gewassen koffie: de vruchten worden
mechanisch verpulpt en daarna in met water gevulde kuipen
ondergedompeld.
Natuurlijke koffie: de vruchten worden
ongeveer twintig dagen in de zon gedroogd. Pas als de schil, het
vruchtvlees en de zaden volledig gedroogd zijn, worden de koffiebonen
ontdaan van de buitenste schil.
De zaden die overblijven na beide
behandelingen zijn groene koffiebonen. Ze worden vervolgens
geclassificeerd op basis van vorm en afmetingen. Enkele
uitzonderingen daargelaten geldt: hoe groter de boon, hoe hoger de
prijs.
De groene koffie wordt per schip
vervoerd in jutezakken met elk zestig kilo bonen. Die zakken worden
zorgvuldig gestapeld zodat er lucht tussen de zakken kan circuleren
en elk risico van schimmel of condensatie wordt vermeden. Voor elke
stap in het proces heeft Illy zijn eigen, exclusieve methoden
ontwikkeld: van de teelt tot het moment dat de koffie wordt
gedronken.
Bij aankomst in Triëste worden de
zakken geteld, op de transportband gezet en geopend. De koffiebonen
worden geselecteerd in de schudzeef, een grote zeef die het afval
eruit haalt. Een stofzuiger zuigt de kleinste voorwerpen op en een
magnetische scheider verwijdert eventuele metalen deeltjes.. Tot slot
zijn er bi-chromatische machines die iedere boon bestuderen en de
onrijpe of gegiste exemplaren verwijderen. Een kopje espresso bevat
vijftig koffiebonen. Eén slechte boon is al genoeg om dit te
ruïneren. Illy zeeft soms wel 45 ton koffie per dag.
Illy mengt negen zuivere soorten
Arabica koffiebonen vóór en niet na het branden. Zo worden
koffiesoorten met gelijke kenmerken gemengd en vervolgens gebrand
volgens dezelfde ontwikkelingsgraad. Het resultaat is een coherente
melange.
Alle melanges worden samengesteld uit
koffiesoorten van verschillende herkomst die allemaal eigen aroma’s,
een eigen verhouding tussen bitter en zoet en een specifieke body
toevoegen.
Het mengen van koffie is een kunst die
moet leiden tot een harmonisch geheel. Om de smaak in het kopje
constant en perfect te houden, kiest Illy telkens weer de beste
koffiesoorten en worden de onderlinge verhoudingen aangepast. Het
perfecte resultaat wordt niet verkregen dankzij vaste componenten,
maar juist door de intrinsieke aard van de grondstof.
Tijdens het branden ontwikkelen zich in
een kwartier tijd zo’n 800 stoffen die de smaak en het aroma van de
Illy mengeling bepalen. Een cruciaal kwartier dus. In een grote,
ronddraaiende trommel wordt de koffie verwarmd tot circa 200°
Celsius. Er zijn drie fasen:
1e fase: de koffieboon wordt
goudkleurig en de geur van gebrande bonen komt vrij
2e fase: de boon wint zestig procent
aan volume en wordt bruin
3e fase: de kleur wordt donkerder, de
boon verliest zo’n achttien procent van zijn gewicht en wordt
kruimeliger.
De boon geeft koolstofdioxide af, een
proces dat tot enkele dagen na de branding kan voortduren. Als de
behandelingstijd te lang duurt, worden de vluchtige bestanddelen die
de koffie zijn specifieke aroma geven vernietigd en verarmt de
koffie: door verlenging van de brandingstijd verschuift het evenwicht
tussen zuur en bitter. Afkoeling aan de lucht blokkeert dit proces en
is daarmee net zo belangrijk als de branding. Zo blijven de beste
aroma’s intact en de koffie beschermd.
Als koffie in contact komt met lucht,
gaat veertig procent van het aroma binnen acht uur verloren. Om de
koffie goed te houden, wordt deze doorgaans vacuüm verpakt. Al van
oudsher gebruikt Illy een andere technologie. Die is doeltreffend,
geoctrooieerd en exclusief. In de blikken van Illy wordt inert gas
onder druk ingebracht. Zo worden de aroma’s gevangen, gefixeerd en
langdurig beschermd. Net zoals een goede wijn, wordt koffie in Illy
blikken verfijnder, de smaak nog ronder en blijft ook nog langer
bewaard. Inert gas (stikstof) is geen additief en lost onmiddellijk
op zodra het blik is geopend.
Het Illy gamma bestaat uit
Medium |
Wij proefden voor u
Espresso – Donkere branding
Reacties
Een reactie posten