Het zevende sacrament

Auteur: David Hewson

Oorspronkelijke titel : The seventh sacrament

Eerste uitgave: 2007

De schrijver van wie ik al De Vaticaanse moorden, Het Bacchus offer, De Pantheon getuige en De engelen des doods besprak, brengt ons met dit boek Het zevende sacrament, de vijfde thriller in de uiterst succesvolle Nic Costa-reeks.

Op de Aventijnse heuvel bevindt zich op de Piazza dei Cavalieri di Malta, de Villa Malta, van de gelijknamige ridderorde en het befaamde “sleutelgat” dat een spectaculair uitzicht biedt op de koepel van de Sint-Pietersbasiliek. De zevenjarige Alessio Bramante kijkt er elke dag, op weg naar school, even naar. Maar op een dag verdwijnt hij spoorloos. Hoofdverdachte is de vader van de jongen, Giorgio Bramante, een charismatische hoogleraar archeologie.

Zes van zijn studenten hebben Alessio tijdens een drinkgelag betrokken bij een bizar ritueel ter ere van de god Mithras. Uiteindelijk pakt de politie Giorgio Bramante op voor de moord op zijn zoon.

Veertien jaar later duikt in een relikwieënkastje in de kerk Sacro Cuore del Suffragio (op de Lungotevere Prati) langs de Tiber op onverklaarbare wijze een t-shirt op. Het t-shirt van Alessio op de dag van zijn verwijning ! Zoek je dit neogotisch kerkje, steek de Tiber over via de Ponte Cavour ter hoogte van de Ara Pacis Augustea en sla links af. Een mooi gotisch kerkje. Dat is niet alles: er bevinden zich verse bloedsporen op het kledingstuk.

Na een jarenlange gevangenisstraf is Bramante inmiddels vrijgelaten. Dan sterven één voor één alle betrokkenen bij de verdwijning van zijn zoon. Inspecteur Costa en zijn team raken verstrikt in het duistere web rondom de mysterieuze verdwijning van Alessio en de riten rond de zeven sacramenten van de heidense god Mithras.

Het boek is dubbel opgebouwd je herleeft de jeugd van Alessio, zijn aanwezigheid in de ondergrondse heiligdommen ter ere van de god Mithras, zijn verdwijning. In de andere hoofdstukken volg je het onderzoek, de verwikkelingen in dit onderzoek en de op zijn minst beklijvende en spectaculaire ontknoping. En bovendien komt het mithraisme goed en duidelijk aan bod, een vergeten cultus het oude Rome, maar zeker niet onbelangrijk.

Wat randinformatie over de Mithrascultus!

De Mithrascultus, met zijn mystieke vormen van astrologie en zonnecultus (Mithras werd ook Sol Invictus, de onoverwinnelijke zon, genoemd), maakte gebruik van donkere, onderaardse, met wierook gevulde ruimten als mysterieuze vergaderruimten - het mithraeum - en hield initiatiatierites om nieuwe volgelingen in te wijden in de geheimen van de leer. In zeven stappen, sacramenten (de ethymologie van dit woord komt uit het Latijn sacramentum wat evenveel betekend als godsdienstig geheim), kon men in de cultus evolueren van novice tot Pater.

Overal in Rome kan men wel mithraea aantreffen. Onder San Clemente zit er zeker een! De meeste vonden wij in Ostia Antica waar er een twintigtal bewaard bleven. Voor meer info over mithraea die men kan bezoeken, neemt men best vooraf contact op met de vereniging Roma Sotterranea en wil je meer weten over deze cultus, weliswaar in het italiaans, klik dan hier op mithraïsme.

De cultus was ruim verspreid onder de Romeinse soldaten en was een geduchte rivaal van het in opkomst zijnde christendom. Keizer Constantijn De Grote (Flavius Valerius Aurelius Constantinus) had zich uitgesproken voor het christendom en door het Edict van Milaan in 313 kwam een einde aan de christenvervolgingen. Dat deze keizer in het christendom de titel “De Grote” meekreeg omdat hij het Christendom tot staatsgodsdienst zou gepromoveerd hebben, is op zijn zachts gezegd, een sprookje dat wij in onze geschiedenisboekjes meegekregen hebben. Hij deed dit waarschijnlijk niet echt uit christelijke naastenliefde maar gewoon uit opportuniteitsoverwegingen. Het is eerder zo dat door het edict van Milaan, alle Romeinse burgers de vrijheid van godsdienst werd gegarandeerd en dat het christendom ondertussen diep was ingeworteld in het toenmalig keizerrijk.

De keizer Iulianus Apostata, een van de opvolgers, probeerde nog om de Mithras cultus in ere te herstellen maar in de 4e en 5e eeuw werd de cultus verboden en verdrongen door het zegevierende christendom. Godsdienstvrijheid was dus zoiets "à la tête de l'empereur", zoiets als de fiscus nu !

Het hoofddeksel van Mithras werd door de Romeinen een mitra of mijter genoemd en etymologisch is dit ook de oorsprong van het woord dat wij nog steeds gebruiken om een bepaald hoofddeksel onder andere dit van Sinterklaas en andere bisschoppen en kardinalen aan te duiden.

De eredienst van Mithras komt waarschijnlijk uit de Oud-Perzische tijden en dit dateert reeds van minstens 1200 voor Christus. In het Romeinse rijk kreeg het slechts ingang tijdens het keizerrijk van onze goed gekende vriend Nero (niet die van Marc Sleen natuurlijk, maar Lucius Domitius Ahenobarbus bij geboorte en na zijn adoptie door keizer Claudius Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus . En of het niet volstond wijzigde hij dan nogmaals zijn naam toen hij keizer werd in Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus en vanaf 66 voegde hij er nog Imperator voor. Dit als een tussendoortje.

Sommigen beweren dat bepaalde kenmerken van de figuur Jezus ontleend zijn aan Mithras. Zo werd Mithras (net als volgens de traditie Jezus) op 25 december geboren van een maagdelijke moeder, was hij de zoon van God, had hij 12 discipelen en een laatste avondmaal, werd hij in een graf in de rotsen gelegd, en herrees hij na drie dagen uit de dood. Opvallend genoeg zou 25 december ook de geboortedag van Osiris, Adonis en Dionysius zijn. Volgens critici van deze visie werd de Mithras cultus juist van deze elementen voorzien nadat het christendom populair werd, wat zou duiden op een omgekeerde beïnvloeding. Het ontbreken van geschriften over het mithraïsme in het algemeen, en ook van geschiedschrijving over het christendom in zijn vroegste stadium, zal deze discussie waarschijnlijk tussen believers en non believers nog een tijdje bezig houden.

Leo.