Laat barokke steden van Val di Noto - Werelderfgoed

Vandaag bevinden wij ons in Sicilië, een autonome regio van Italië en meer bepaald in het zuidoosten. Wij trokken er in 2017 in het voorjaar specifiek heen met de bedoeling er in de voetsporen te treden van Commissaris Montalbano, bekend vanwege de gelijknamige Tv reeks op RAI1 en ook reeds vertoont op de VRT, maar dan op ogenblikken dat enkel gepensioneerden kunnen kijken. Een betere publiciteit om deze  streek eens te bezoeken is klikken op deze link. U ziet de begingeneriek van een aflevering, die uitnodigt tot een bezoek. Commissaris Salvo Montalbano woont er in een onbestaand stadje Vigata en er gebeurt daar van alles.  De figuur is ontsproten aan het brein van een Siciliaans auteur, Andrea Camilleri, (geboren in 1925 in Porto Emedocle) een van de best verkopende misdaadauteurs van Italië.  Alle afleveringen zijn razend spannend en spelen zich af in een ongelooflijk decor, in een decor van Werelderfgoed.

Catania Piazza del Duomo

Caltagirone, Militello Val di Catania, Catania, Modica, Noto, Palazzolo, Ragusa en Scicli zijn de acht steden in het zuidoosten van Sicilië die na 1693 stuk voor stuk werden herbouwd op of naast bestaande steden ten gevolge van de aardbeving die plaatsvond in dat jaar. Ze vertegenwoordigen een aanzienlijke collectieve onderneming, met succes uitgevoerd op een hoog architectonische en artistiek niveau. De stedengroep vertegenwoordigt het hoogtepunt en de laatste bloei van de barokke kunst in Europa. De steden verbeelden daarnaast onderscheidende innovaties op gebied van ruimtelijke ordening en stedenbouw, met inachtneming van de late barokstijl van toen. Ze staan op de werelderfgoed lijst sedert 2002.

Caltagirone, Scalinata di Santa Maria del Monte

De acht steden verschillen in grootte en vertegenwoordigen een reeks antwoorden op de heropbouwbehoeften. Ze omvatten de hele oude stad van Caltagirone, Noto en Ragusa; specifieke stedelijke gebieden van Catania en Scicli; en geïsoleerde monumenten in de historische stadscentra van Modica, Palazzolo Acreide en Militello Val di Catania. 

Catania werd heropgebouwd op de plaats van de oorspronkelijke stad, terwijl anderen, zoals Noto, werden herbouwd op nieuwe locaties. Bij Ragusa en Palazzolo Acreide zijn nieuwe stedelijke centra ontstaan naast de oude. De centra van Scicli en Modica werden verplaatst en heropgebouwd in aangrenzende gedeelten die al gedeeltelijk verstedelijkt waren en Caltagirone werd eenvoudigweg gerepareerd.

Militello Val di Catania

De steden vertonen een overvloed aan laatbarokke kunst en architectuur van hoge kwaliteit en een opmerkelijke homogeniteit als een gevolg van de omstandigheden van tijd, plaats en sociale context waarin ze zijn gemaakt. Ze vertonen echter ook opvallende innovaties in de stadsplanning en stadsreconstructie. Het pand vertegenwoordigt ook een aanzienlijke collectieve onderneming in reactie op een catastrofale seismische gebeurtenis.

Modica

Als we de argumentatie van Unesco er op nalezen dan worden niet minder 4 van de tien criteria aangestipt om deze regio op te nemen op de lijst van het werelderfgoed. Dus meer dan een bezoek waard.

• Criterium I: De laatbarokke stadjes van de Val di Noto in het zuidoosten van Sicilië getuigen van een uitbundig genie van de late barokkunst en architectuur.
• Criterium II: De laatbarokke steden van de Val di Noto vertegenwoordigen het hoogtepunt en de uiteindelijke bloei van de barokke kunst in Europa.
• Criterium IV: De uitzonderlijke kwaliteit van de late barokke kunst en architectuur in de Val di Noto ligt in zijn geografische en chronologische homogeniteit en is het resultaat van de aardbeving in 1693 in deze regio.
• Criterium V: De acht laatbarokke steden van de Val di Noto in het zuidoosten van Sicilië zijn kenmerkend voor het vestigingspatroon en de stedelijke vorm van deze regio, lopen permanent gevaar door aardbevingen en uitbarstingen van de Etna.

Noto

Het patrimonium omvat alle attributen die nodig zijn om zijn uitzonderlijke universele waarde uit te drukken, aangezien het de meest representatieve centra van de late Barokperiode in de Val di Noto omvat. De acht steden weerspiegelen het scala aan architecturale en stedenbouwkundige ontwikkelingen als gevolg van de post-seismische reconstructie in de Val di Noto na de aardbeving in 1693. Deze aardbeving creëerde een kans voor een enorme artistieke, architecturale en anti-seismische vernieuwing van de steden. De centra behouden hun woonfunctie, samen met een levendige samenleving van inwoners.

Palazollo Acreide

De acht steden vertonen nog steeds met opmerkelijke homogeniteit de late barokke kunst en architecturale stijl van Zuidoost-Sicilië in individuele gebouwen en stadsplanning. In het bijzonder brengen de bijna volledig bewaard gebleven stadsplannen, die slechts weinig wijzigingen hebben ondergaan, een aantal reacties op de vernietiging veroorzaakt door de aardbeving tot uiting.

Ragusa Ibla

 Hoewel het onroerend goed voldoet aan de vereisten voor authenticiteit, is het getroffen door verdere seismische activiteit evenals degradatie op de lange termijn, en een groot aantal gebouwen en monumentale complexen vereisen ingrijpende herstel-, consolidatie- en onderhoudsinterventies.

Scicli

Het merendeel van de eigendommen in alle acht steden is in privébezit. Andere eigendommen zijn eigendom van de kerk, de Italiaanse staat en de lokale overheden. De regionale provincies Catania, Ragusa en Syracuse, evenals de gemeenten van de acht steden, hebben de verantwoordelijkheid om te zorgen voor het stedelijk en architectonisch erfgoed in hun respectieve territoria. De acht steden worden in de respectieve stadsplannen geïdentificeerd als homogene territoriale zones of historische centra, waar het bestaande stedelijke en architecturale erfgoed alleen kan worden ingediend voor renovatie- en onderhoudswerkzaamheden die de historische en culturele roeping van elke stad volledig respecteren.