Portovenere, Cinque Terre en de eilanden Palmaria,Tino en Tinetto - Werelderfgoed

De oostelijke Ligurische Riviera tussen Cinque Terre en Portovenere is een cultureel gebied van bijzondere waarde. Het weerspiegelt de harmonische interactie tussen mens en natuur in een buitengewoon schilderachtig landschap, dat een traditionele manier van leven illustreert die al 1.000 jaar bestaat en nog steeds een belangrijke sociaaleconomische rol speelt binnen de gemeenschap. Sinds 1997 werd het opgenomen op de Werelderfgoedlijst.

Zich uitstrekkend over 15 km langs de oostelijke Ligurische kust tussen Levanto en La Spezia, is het grillig steile kustlandschap eeuwenlang intensief ontwikkeld met stenen ommuurde terrassen voor de teelt van wijnstokken en olijfbomen. Het gebied was bijna ontoegankelijk, behalve over zee, totdat de spoorlijn Genua-La Spezia in de jaren 1870 werd gebouwd.

Het gebied dat zich uitstrekt van de Punta Mesco in het westen tot de Punta Persico in het oosten, omvat het grondgebied van Porto Venere, de drie eilanden van zijn archipel (Palmaria, Tino en Tinetto), en de Cinque Terre, de verzamelnaam van de vijf dorpen van Monterosso, Vernazza, Corniglia, Manarola en Riomaggiore. Het is het gebied voor se “stappers” alhoewel de meeste toeristen zich beperken tot een wandelautostrade (de Via dell’Amore) van Riomaggiore al Mare tot Manarola en dan opnieuw op hun bussen verdwijnen naar de volgende uitstap.  Het echte Cinque terre bereik je met de trein vanuit het station Monterosso en dan klimmen en stappen naar het laagste punt, waar alle toeristen ondertussen verdwenen zijn en vanuit Riomaggiore neem je opnieuw de trein naar je vertrekpunt om desgevallend je wagen op te halen.

Sommige van de teeltterrassen strekken zich uit tot wel 2 km lang. Terrassen strekten zich uit langs de steile hellingen van een paar meter boven zeeniveau tot 400 m, de hoogste hoogte die geschikt is voor verbouwing. Ze werden meestal gebouwd in de 12e eeuw, toen de Saraceense invallen vanuit zee teneinde kwamen. De stenen muren zijn meestal zorgvuldig opgebouwd uit zandsteen ruwe blokken, samengebonden met kiezels uit de grond.

Het onderhoud van de terrassen en de teelt van wijnstokken en olijfbomen op de terrassen weerspiegelen een gemeenschappelijke aanpak van de landbouw en de samenwerking en samenwerking van de gemeenschappen zonder welke een dergelijke teelt niet mogelijk zou zijn geweest.

Via dell'Amore (richting Riomaggiore)

De natuurlijke garrigue (een biotoop met een vegetatie die vooral bestaat uit grassen en lage planten) en maquisvegetatie (een biotoop met een vegetatie van mediterrane struiken) overleeft intact in de hogere delen van de steile rand. De aard van het terrein en de vegetatie biedt voedsel en onderdak voor een breed scala aan insecten en diersoorten.

De lokale gemeenschappen hebben zich aangepast aan deze ogenschijnlijk ruige en onherbergzame omgeving door te wonen in compacte nederzettingen aan de kust of in kleine gehuchten op de hellingen (bijv. Volastra, Groppo, Drignana, San Bernardino of Campiglia), direct op de rots met kronkelende straatjes gebouwd . Het algemene gebruik van natuursteen voor dakbedekking geeft deze nederzettingen een karakteristiek uiterlijk. Ze zijn over het algemeen gegroepeerd rond religieuze gebouwen of middeleeuwse kastelen. De terrassen zijn ook bezaaid met ontelbare piepkleine stenen hutten geïsoleerd of gegroepeerd (bijvoorbeeld bij Fossola, Tramonti, Monestiroli of Schiara) die tijdens de oogst werden gebruikt voor tijdelijk onderdak.

Van Monterosso naar Vernazza

De vijf belangrijkste dorpen van Cinque Terre dateren uit de late Middeleeuwen. Uitgaande van het noordwesten, de eerste is het versterkte centrum van Monterosso al Mare, dat is een kustplaats die langs twee korte valleien is gegroeid en uitkijkt op een van de weinige stranden die in het gebied bestaan. Vernazza heeft zich langs de Vernazzola, een rivier ontwikkeld op de hellingen van de rotsachtige uitloper die het dorp tegen de zee beschermt. Corniglia is het enige dorp dat niet is gebouwd aan de kust zelf, maar op een hoge kaap die uitsteekt naar de zee. Manarola is een klein gehucht waarin de huizen deels op een rotsachtige uitloper lopen die naar de zee loopt en gedeeltelijk langs de Grappa. Het meest oostelijk - zuidelijke dorp is Riomaggiore; haar huizen strekken zich uit over de smalle vallei van de Rio Maggiore waterstroom, vandaag bedekt om gebruikt te worden als hoofdstraat.

Portovenere was een belangrijk commercieel en cultureel centrum daterend uit de Romeinse tijd, van waaruit archeologische overblijfselen in de buurt overleven. De stad werd ook gebruikt als eerste verdedigingswal van de republiek Genua. Het is compact van vorm, de huizen zijn uitgelijnd langs de kustlijn en eindigen in het Doriakasteel, dat de nederzetting domineert met veel sporen van zijn middeleeuwse voorganger.

Voor de kust bij Portovenere, de drie eilanden van Palmaria, Tino en Tinetto, opmerkelijk niet alleen vanwege hun natuurlijke schoonheid, maar ook vanwege de vele overblijfselen van de vroege kloostervestigingen die ze bevatten.

Palmiria, Tino en Tinetto (van groot naar klein)

Het ruige en visueel dramatische kustlandschap, met zijn hoge compacte nederzettingen en visueel spectaculaire terrassen die bijna een millennium lang zijn gevormd, is een uitzonderlijk getuigenis van de manier waarop traditionele gemeenschappen met hun moeilijke en geïsoleerde omgeving samenwerkten en nog steeds een duurzaam levensonderhoud produceerden.

De criteria die Unesco hanteerde om deze streek als werelderfgoed te bepalen zijn:

Criterium II - De oostelijke Ligurische Rivièra tussen Cinque Terre en Portovenere is een culturele site van uitzonderlijke waarde die een traditionele manier van leven illustreert die al duizend jaar bestaat en nog steeds een belangrijke sociaaleconomische rol speelt in het leven van de gemeenschap.

Criterium IV: De Ligurische kuststreek van Cinque Terre tot Portovenere is een uitstekend voorbeeld van landschap waar de lay-out en dispositie van kleine steden, historisch gestratificeerd, in relatie tot de zee, en de vorming van de omliggende terrassen die de nadelen overwonnen van een steil, ongelijk terrein, kapselt de voortdurende geschiedenis van menselijke nederzetting in dit gebied in het afgelopen millennium.

Criterium V: Portovenere, Cinque Terre en de eilanden (Palmaria, Tino en Tinetto) zijn een opmerkelijk cultureel landschap gecreëerd door menselijke inspanningen gedurende een millennium in een ruige en dramatische natuurlijke omgeving. Het vertegenwoordigt de harmonieuze interactie tussen mens en natuur om een landschap van uitzonderlijke landschappelijke kwaliteit te produceren.

Het landschap en de nederzettingen zoals we ze vandaag kennen zijn tot ons gekomen dankzij de toewijding en het doorzettingsvermogen van de jaren waarmee de mens de stenen muren rondom de bebouwde velden constant heeft hersteld om de landbouw te laten floreren. De traditionele communale en samenwerkende viticulturele en landbouwsystemen zijn een essentieel kenmerk voor de uitzonderlijke universele waarde van het onroerend goed.

Ten tijde van de inschrijving werd geschat dat 130 m van de muren per hectare wijngaard en 30 - 300 m per hectare olijfgaard dringend moest worden gereconstrueerd. Sindsdien zijn mechanismen voor het koppelen van toeristische activiteit en landschapsonderhoud geactiveerd en hebben programma's voor de terugwinning van het terrasvormige landschap het herstel van enkele tientallen hectaren in de wijnbouw en de olijventeelt mogelijk gemaakt. Ook zijn gemeenschappelijke activiteiten voor het vermarkten van wijn versterkt.

Portovenere

Sommige verlaten terrassen zijn nu zeer kwetsbaar voor aardverschuivingen, en deze moeten in kaart worden gebracht en worden vastgelegd. Herbebossing wordt ook een bedreiging voor de terrassen en de gevolgen ervan moeten worden aangepakt.

Monumentale constructies zijn onderworpen aan restauratie, zodat enerzijds de toevoegingen van verschillende perioden aan ons zijn doorgegeven en anderzijds de oudste delen ervan zijn behouden, zodat we dit gebied nu als een gebied kunnen beschouwen bijzonder portret van de geschiedenis, de economie en het leven van de gemeenschappen van Ligurië.

Ondanks schade geleden door overstromingen aan sommige van de dorpen en aan de waterlopen die naar beneden leiden over de terrasvormige hellingen, zijn de effecten van de overstromingen beperkt tot specifieke gebieden en zijn de belangrijkste landschaps- en nederzettingskenmerken niet substantieel en permanent veranderd. Hoewel de schade beperkt was tot bepaalde gebieden, zijn de getroffen gebieden nog niet volledig hersteld. Mitigatiemaatregelen moeten worden beoordeeld op hun impact op de uitzonderlijke universele waarde van het onroerend goed voorafgaand aan het werk dat wordt uitgevoerd.

De overstromingen hebben de kwetsbaarheid van het onroerend goed voor natuurrampen onderstreept en de noodzaak van maatregelen voor risicoparaatheid moeten worden ontwikkeld.

De visuele instelling van het pand is kwetsbaar voor geanticipeerde en onverwachte veranderingen en moet adequaat worden beschermd.

Het pand is een voorbeeld van een "cultureel, geëvolueerd organisch landschap". De authenticiteit ervan heeft betrekking op het ondersteunen van de traditionele landbouw- en viticultuursystemen en hun geïntegreerde nederzettingen. Deze zijn gehandhaafd ondanks de druk veroorzaakt door de moderne sociaal-economische ontwikkeling. Niettemin blijft het terrasvormige landbouwsysteem, inclusief het onderhoud van de terrassen en de waterbeheersystemen, uiterst kwetsbaar en zal het veel steun nodig hebben om boeren in staat te stellen waarde toe te voegen aan hun producten om hun levensonderhoud en het landschap te behouden.

De authenticiteit van de nederzettingen heeft te maken met het ondersteunen van de traditionele methoden en materialen en het gebruik van traditionele, vakmanschapsrijke omgeving om een ​​duurzaam levensonderhoud te produceren.