Caesar – De Poorten van Rome

Oorspronkelijke titel : Caesar - The Gates of Rome
Auteur : Conn Iggulden
Eerste uitgave : 2003 in het Engels

De Poorten van Rome is het eerste boek in de vierdelige serie over de grootste Romein aller tijden, geschreven door de Engelse schrijver Conn Iggulden. De serie behoort tot de historische fictie en vertelt het levensverhaal van Julius Caesar in dit deel zijn jeugdjaren tot de leeftijd van 18.  Historische fictie is geen geschiedschrijving.  Enkele voorbeelden uit dit boek :

• Gaius wordt opgevoerd als een enig kind, alhoewel geweten is dat hij twee zussen had.
• Gaius jeugdvriend wordt opgevoerd als een leeftijdsgenoot maar is in feite zeker 15 jaar jonger, een generatie in Romeinse tijden.
• Marius was een oom langs vaderszijde en niet langs moederszijde.
• De burgeroorlog tussen Marius en Sulla wordt nogal geweld aan gedaan en gesimplificeerd.

Het eerste boek introduceert dus twee jonge Romeinen: Gaius (Gaius Julius Caesar), zoon van een senator en geboren uit een familie van nobel bloed, en zijn vriend Marcus (Marcus Junius Brutus), de zoon van een hooggeplaatst courtisane (Servila Caepionis).

Er zijn maar weinig historische gegevens over de vroege jaren van Julius Caesar. Er wordt aangenomen dat hij op 13 juli in het jaar 100 BC werd geboren in de Subura van Rome, een niet echt aantrekkelijke plaats voor iemand uit de adel van Rome. Zijn vader had het tot praetor geschopt, maar in de familie treffen wij wel enkele consuls aan, waaronder Gaius Marius.

De auteur geeft hem dus een jeugd zoals gebruikelijk was bij de minder gefortuneerde Romeinse families. Sommige van zijn vaardigheden kunnen afgeleid worden uit wat hij later bereikte en waarover dus wel geschiedschrijving bestaat. Zo heeft hij in Egypte toen hij 52 was, zijn leven kunnen redden doordat hij kon zwemmen. De biograaf Suetonius meldde dat hij zeer behendig was met met het zwaard, dat hij een gedreven paardenliefhebber was, dat hij een geweldig uithoudingsvermogen had, liever marcheerde dan reed en onder alle weersomstandigheden blootshoofds was.

De figuur Renius is verzonnen, maar het was gebruikelijk dat voor de opleiding van jongeren uit de Romeinse adel, de diensten werden ingehuurd op verschillende gebieden van specialisten, zowel vrijen als slaven.. Zo weten we dat een leraar uit Alexandrië Caesar retorica leerde en uit geschriften van Cicero, die dit echter moeilijk toegaf, dat Caesar een vlot spreker was die mensen kon raken als dat nodig was.

Wij weten ook dat de vader van Julius, zelfde naam als de zoon, stierf toen de zoon 15 jaar was en dat enkele weken nadien Julius huwde met Cornelia, dochter van Cinna.

Het verhaal dat generaal Marius, die de hoede over Gaius overnam na de dood van zijn vader, blijkt wel te kloppen. Blijkbaar lapte deze figuur zowat alle regels en wetten aan zijn laars en was hij tot zeven maal consul geweest. Vóór zijn tijd konden enkel mannen die land bezaten in een legioen dienen maar Marius schafte die wet af en vormde de legioenen om tot een staand beroepsleger waarbij de beroepssoldaten tekenden voor een carrière van 25 jaar om dan op pensioen te gaan en als pensioen een stuk land te ontvangen en een bedrag aan geld dat voor een groot deel op hun soldij was ingehouden. Niet vergeten dat je in die tijd reeds een verdomd goede legionair moest zijn om van dit pensioen nog te kunnen genieten.

De burgeroorlog tussen Marius en Sulla vormt het belangrijkste en wezenlijk deel van dit boek geeft een beeld hoe de hartsgrondige hekel tussen deze twee consuls groeide. Met de burgeroorlog neemt de auteur het niet te nauw en maakt hij historische bochten. In 82 BC staat Sulla in Rome, eist de titel van dictator en komt zo in contact met Julius Caesar die als een volgeling van Marius gold. Hoewel hij vierkant weigerde van Cornelia te scheiden, liet Sulla hem niet doden en vertrok onze Juul op ballingstocht.

De tijd dat Sulla dictator was moet een wrede tijd zijn geweest, te vergelijken met de staat van beleg in een moderne democratie. Het was ook een voorteken dat de republiek zich nooit zou herstellen tegenover ambitieuze mannen. De geschiedschrijving van Plutarchus en Suetonius zijn verbijsterend om te lezen en bij het lezen ervan blijft de vraag komen hoe Julius Caesar het voor elkaar kreeg zo hoog op te klimmen in het Romeinse establishment na tijdens de burgeroorlog aan de verliezende kant te hebben gestaan. Tweeduizend jaar na datum wordt zijn naam nog steeds in verband gebracht met “keizer” en “tsaar”.

Kijk nu al uit naar deel 2, 3 en 4