De Belgische chocolatiers halen een jaarlijkse productie van ruim 150.000 ton. Driekwart is bestemd voor de export. Meer dan 40 procent gaat naar pralines. Een absoluut wereldrecord.
Chocolade heeft ook de naam een erotische connotatie te hebben. Men stelt vaak dat chocolade een erotiserende werking heeft. Naar verluidt liet de maîtresse van Lodewijk XV haar minnaars chocolade drinken en gebruikte ook Casanova cacao als liefdesdrank. Nonsens? Misschien niet. Chocolade bevat fenylethylamine, een stof in onze hersenen die ons euforisch maakt. En euforie wordt vaak geassocieerd met verliefdheid. Bovendien bevat een reep chocolade ongeveer 6 mg cafeïne, een fractie van wat in een kop koffie zit, maar genoeg om van op te kikkeren. Greep jij nooit naar een reep chocolade uit verdriet of uit pure lust?
De cacaoboom heet wetenschappelijk “theobroma cacao” en theobroma is Grieks en betekent “voedsel van de goden”. ‘Cacao’ is een woord van de Zuidamerikaanse indianen. Zij dronken ‘tchocoatl’ (of ‘xocolatl’ of ‘cacahuatl’) - letterlijk vertaald “een bittere drank” - op basis van gedroogde cacaobonen, peper, honing, vanille en sappen.
De Spaanse ‘conquistadores’ voegden aan het bittere drankje suiker en room toe in plaats van peper. Ze introduceerden de cacao in Europa, waar het lange tijd de exclusieve drank van de adel en de rijken bleef. Pas in de 19de eeuw werd chocolade een belangrijk consumptieartikel. Dit is vooral te danken aan de uitvinding van de cacaopers door de Nederlander Conrad van Houten. Dankzij de pers kon men het vet uit de cacaonoten persen en een chocoladedrank maken die veel beter verteerbaar was. De eerste chocolade in tabletvorm werd in 1847 in Engeland op de markt gebracht
En waarom is de Belgische chocolade nu de lekkerste van de wereld om het chauvinistisch uit te drukken?
- er worden alleen cacao bonen van excellente kwaliteit gebruikt: hun oorsprong wordt zorgvuldig uitgekozen en er wordt met zorg toegezien op de verwerking.
- een speciale zorg wordt besteed aan het branden en het malen (er wordt gemalen tot 12 microns, in Groot-Brittannië bijvoorbeeld wordt er slechts tot 24 microns gemalen).
- de kwaliteit van de verschillende ingrediënten, zoals de suiker, is superieur.
- het minimum aan cacao is 35% maar meestal 43% in de praktijk.
- zowel grote als kleine chocolatiers worden gedreven door de grote kennis en passie voor hun vak.
Een beetje economische wetenswaardigheden.
Latijns-Amerika, de bakermat van de cacao, gaat met rasse schreden achteruit. Nu vertegenwoordigt het 13 procent van de wereldproductie - een halvering sinds de jaren tachtig. Zuidoost-Azië produceert momenteel 17 procent van de wereldproductie.
Nu is de belangrijkste cacaoregio West-Afrika, goed voor 70 % van de wereldproductie. Landen als Ivoorkust, Ghana, Nigeria en Kameroen leveren de beste cacao, maar zijn ook extreem afhankelijk van het product. Toen in de jaren tachtig de prijs van cacao sterk daalde, kregen deze landen het knap moeilijk om hun schulden en renten nog langer af te betalen. Het Internationaal Muntfonds en de Wereldbank eisten dat het staatsmonopolie op de cacaohandel werd afgeschaft. Deze gedwongen liberalisering leidde tot chaos en tastte de kwaliteit aan. In Afrika is de cacaoteelt een zaak van kleine, familiale bedrijven. De miljoenen cacaoboeren in Afrika zijn in de eerste plaats producenten. De meeste cacaoboeren verbouwen hun hele leven cacao, maar hebben nooit één stukje chocolade geproefd.
De verhandeling en de verwerking van cacaobonen (kortom: de dingen waarmee het meeste geld te verdienen valt) zijn in handen van het Noorden of nog beter uitgedrukt is in handen van enkele zeer machtige firma’s in het Noorden. Vijf bedrijven controleren 80 procent van de wereldhandel, vijf (andere) bedrijven beheersen 70 procent van de verwerking, zes multinationals bezetten 80 procent van de chocolademarkt. De namen van handelaars en verwerkers doen je nauwelijks opkijken, maar de namen van de zes chocolademultinationals klinken wel als een klok. De Amerikaanse firma’s Hershey, Mars en Altria (eigenaar van Kraft-Jakobs-Suchard-Cote d’Or) en de Europese giganten Nestlé (Zwitserland), Cadbury-Schweppes (VK) en Ferrerro (Italië) zijn trouwens met veel meer producten dan cacao en chocolade bezig. Daarom voelen ze de prijsschommelingen op de cacaomarkt amper. Ze hebben grote volumes cacao van hoge kwaliteit aan scherpe prijzen nodig en drukken de aankoopkosten door een gedeelte van de cacaoboter door vetten te vervangen. En vooral hebben ze een machtig wapen in handen: hun voorraden.
Overschotten en tekorten zijn typisch voor cacao.
■ De cacaoboom is een vrij kwetsbare boom. Goed of slecht weer en eventuele ziektes beslissen vaak over de omvang en de kwaliteit van de oogst.
■ De producenten kunnen niet één-twee-drie ingrijpen in de productie. Pas na zeven jaar draagt een nieuwe boom vruchten. Als boeren bomen bijplanten (bijvoorbeeld omdat de prijzen hoog zijn), dan voelen ze het effect ervan pas zeven jaar later. Maar op dat moment zijn de prijzen misschien alweer gezakt. Waardoor er nieuwe overschotten zijn ontstaan. Die lange cyclus maakt het de productielanden moeilijk om alert te reageren op de grillen van de markt.
■ De productielanden zijn niet in staat om voorraden aan te leggen. Het is er te warm en te vochtig. De oogst wordt zo vlug mogelijk verhandeld naar landen in het Noorden.
België is vooral gekend voor zijn gevarieerd aanbod van excellente pralines.
Brussel, chocoladehoofdstad.
Al je nu even wandelt langs de Zavel te Brussel en de omgeving van de Grote Markt, vindt je niet meer alleen de “brocante” en de “prullaria” van een toeristische omgeving met zijn toeristenaanbod van kant en Manneken Pis toestanden, maar ook de huizen van de chocolatiers. Dit zijn foto’s die ik vorig weekend op een wandeling door Brussel lukraak heb geschoten van meer dan befaamde huizen, waar de chocolade op zijn best wordt verkocht, soms aan prijzen die niet voor elke geldbeugel passen, maar niettemin lekker als je een of andere persoon wil verwennen.
En voor die welke over dit item nog meer willen weten kan ik aanraden om een compleet en amusant boek, geschreven door Jacques Mercier, journalist en kenner: "Le chocolat belge" pralines, bâtons, desserts, biscuits. (Editie : La Renaissance du livre) eens te hand te nemen. Veel van wat hier is beschreven kan u ook vinden op de website van Oxfam wereldwinkels.
bedankt voor deze interessante info
BeantwoordenVerwijdereneen chocolade verslaafde :-)))