Auteur : Steven Saylor
Oorspronkelijke titel : Rubicon
Eerste uitgave : 1999
Je weet het of niet, maar een Leuvense vereniging, SPQR, ligt ons nauw aan het hart. Onlangs tijdens een presentatie van een of ander boek, meldde Erik Claes ons het bestaan van een auteur die een reeks detectives heeft geschreven over Gordianus, een Romeinse Maigret of Hercule Poirot.
Het eerst boek dat ik las heeft als titel Rubicon en situeert zich natuurlijk in de eerste eeuw voor Christus. Wat moet je zoal weten om dit boek te verstaan?
Oorspronkelijke titel : Rubicon
Eerste uitgave : 1999
Je weet het of niet, maar een Leuvense vereniging, SPQR, ligt ons nauw aan het hart. Onlangs tijdens een presentatie van een of ander boek, meldde Erik Claes ons het bestaan van een auteur die een reeks detectives heeft geschreven over Gordianus, een Romeinse Maigret of Hercule Poirot.
Het eerst boek dat ik las heeft als titel Rubicon en situeert zich natuurlijk in de eerste eeuw voor Christus. Wat moet je zoal weten om dit boek te verstaan?
De Rubicon is een riviertje van 29 kilometer lang in de Italiaanse regio Emilia-Romagna, uitmondend in de Adriatische Zee bij Ravenna. Ten tijde van de Romeinse Republiek was de Rubicon de grensrivier tussen Latium, dat door de Senaat werd bestuurd, en de Romeinse provincie Gallia Cisalpina. Het was in de Romeinse wet vastgelegd dat een generaal met een staand leger de Rubicon niet mocht oversteken. De rivier werd bekend toen Julius Caesar en zijn legioenen in 49 voor Christus de rivier zuidwaarts overstaken na de verovering van Gallië, waarmee de breuk met de Senaat een feit was en in feite gelijkstond met een staatsgreep. Caesar zou hier de woorden “Alea iacta est” (de dobbelsteen is geworpen). Hieruit groeide de zegswijze: "De Rubicon oversteken", bedoelt wordt een daad stellen die men niet kan teniet doen of waarop men onmogelijk kan terugkomen. Als dat riviertje maar 29 kilometer lang was, dan was ik er gewoon rond getrokken in plaats van over te steken. Waarschijnlijk gemakkelijker. Maar wat blijkt : of de historische Rubicon dezelfde is als de huidige Rubicon is niet met honderd procent zekerheid te zeggen. De huidige rivier kreeg haar naam in 1933, toen bij decreet van Benito Mussolini de plaats Savignano nel Romagna zich Savignano sul Rubicone mocht noemen.
Wij zijn tijdens de periode van de naweeën van het eerste triumviraat : Gaius Julius Caesar, Gnaeus Pompeius Magnus Maior en Marcus Licinius Crassus Dives deelden de macht in Rome. Maar het ging niet van harte, wat hen bond was de wens om de invloed van de senaat aan banden te leggen. Niets in de Romeinse politiek gebeurde zonder hun instemming.
Het verhaal situeert zich tijdens de burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar. Dit was de strijd waarbij enerzijds Caesar en zijn volgelingen (de populares) het opnamen tegen de conservatieve leden van de Romeinse senaat, gesteund door Pompeius (de optimates). De voornaamste oorzaak van de oorlog was de poging van de senaat om de groeiende macht van Caesar te beteugelen. De oorlog duurde van 49 tot 45 voor Christus en werd gewonnen door Caesar, die door de senaat werd aangesteld tot dictator. De oorlog en de daaropvolgende politieke veranderingen leidden uiteindelijk het einde van de Romeinse Republiek in: de aanname van de titel Augustus door Octavianus in 27 voor Christus markeerde het begin van het Romeinse Keizerrijk.
Gordianus, de Vinder, een litteraire vrijheid om een detective aan te duiden, is een zestiger. Caesar is de Rubicon overgestoken en marcheert naar Rome. Pompeius, zijn aartsrivaal, maakt zich op om de stad te ontvluchten, waarbij hij Rome onbeveiligd, zonder enige vorm van bestuur en op de rand van chaos achterlaat. In deze staat van complete paniek wordt Pompeius 'neef, Numerius vermoord en nog wel in de villa van Gordianus. De veldheer draagt Gordianus op de moordenaar op te sporen. Gordianus heeft weinig keus: zijn zoon Meto bevindt zich aan de zijde van Caesar, zijn schoonzoon Davus wordt meegenomen door Pompeius en bij zijn lijfwachten ingedeeld. En dus wordt hij gedwongen de geheimen van de dode man achterhalen, om zo zijn familie te beschermen tegen verpletterende krachten die de Romeinse wereld voor altijd zullen veranderen.
Gordianus besluit in Rome de achtergronden van Numerius te achterhalen, zijn bezigheden, zijn familie, de plaatsen waar hij werd gezien. Als hij meent daar genoeg achtergronden te hebben gevonden besluit hij naar Brindisium (het actuele Brindisi) te trekken waarheen Pompeius gevlucht is in een poging zijn legioenen te verschepen naar Dyrrhachium (het huidige Dürres in Albanië). Via het buitenverblijf van Cicero in Formiæ waar hij steun zoekt bij Tiro, een vrijgemaakte slaaf en de schrijver van Gordianus' vroegere bondgenoot Cicero, reist hij over Terracina, Capua en Beneventum (is dat de via Appia niet?) naar Brindisium. Tiro bemachtigt een vrijgeleidebrief van Pompeius om te kunnen reizen en aan logies, paarden en vervoer te geraken in een regio die door Pompeius wordt bezet. Ondanks de vrijgeleide zijn er tal van gevaren op de weg. Een lijfwacht en wagenmenner worden geofferd voor de reizigers. En Domitius, een generaal uit het leger van Pompeius die slag diende te leveren bij Corfinium (actueel Corfinio in de regio Abbruzzi), vlucht naar Marseille en zijn legioenen sluiten zich aan bij Caesar en de volkstribuun Marcus Antonius. Deze stoten onmiddellijk door richting Brindisium en onze reizigers geraken slechts via list door het kamp van Caesar in de belegerde stad. Meer vertellen zou de spanning weghalen. Geen grootse plot, maar aangenaam te lezen en spannend. Het boekt geeft uiteraard een goed beeld van wat het vermoedelijk leven in Rome was, de verschillen tussen arm en rijk, slaven en vrijen, de onvermijdelijke bewegende legers en de kuiperijen en intriges rond de macht. Na de inname van Brindisium trekt Caesar naar Hispania om daar de andere legioenen van Pompeius te bekampen.
Wij zijn tijdens de periode van de naweeën van het eerste triumviraat : Gaius Julius Caesar, Gnaeus Pompeius Magnus Maior en Marcus Licinius Crassus Dives deelden de macht in Rome. Maar het ging niet van harte, wat hen bond was de wens om de invloed van de senaat aan banden te leggen. Niets in de Romeinse politiek gebeurde zonder hun instemming.
Het verhaal situeert zich tijdens de burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar. Dit was de strijd waarbij enerzijds Caesar en zijn volgelingen (de populares) het opnamen tegen de conservatieve leden van de Romeinse senaat, gesteund door Pompeius (de optimates). De voornaamste oorzaak van de oorlog was de poging van de senaat om de groeiende macht van Caesar te beteugelen. De oorlog duurde van 49 tot 45 voor Christus en werd gewonnen door Caesar, die door de senaat werd aangesteld tot dictator. De oorlog en de daaropvolgende politieke veranderingen leidden uiteindelijk het einde van de Romeinse Republiek in: de aanname van de titel Augustus door Octavianus in 27 voor Christus markeerde het begin van het Romeinse Keizerrijk.
Gordianus, de Vinder, een litteraire vrijheid om een detective aan te duiden, is een zestiger. Caesar is de Rubicon overgestoken en marcheert naar Rome. Pompeius, zijn aartsrivaal, maakt zich op om de stad te ontvluchten, waarbij hij Rome onbeveiligd, zonder enige vorm van bestuur en op de rand van chaos achterlaat. In deze staat van complete paniek wordt Pompeius 'neef, Numerius vermoord en nog wel in de villa van Gordianus. De veldheer draagt Gordianus op de moordenaar op te sporen. Gordianus heeft weinig keus: zijn zoon Meto bevindt zich aan de zijde van Caesar, zijn schoonzoon Davus wordt meegenomen door Pompeius en bij zijn lijfwachten ingedeeld. En dus wordt hij gedwongen de geheimen van de dode man achterhalen, om zo zijn familie te beschermen tegen verpletterende krachten die de Romeinse wereld voor altijd zullen veranderen.
Gordianus besluit in Rome de achtergronden van Numerius te achterhalen, zijn bezigheden, zijn familie, de plaatsen waar hij werd gezien. Als hij meent daar genoeg achtergronden te hebben gevonden besluit hij naar Brindisium (het actuele Brindisi) te trekken waarheen Pompeius gevlucht is in een poging zijn legioenen te verschepen naar Dyrrhachium (het huidige Dürres in Albanië). Via het buitenverblijf van Cicero in Formiæ waar hij steun zoekt bij Tiro, een vrijgemaakte slaaf en de schrijver van Gordianus' vroegere bondgenoot Cicero, reist hij over Terracina, Capua en Beneventum (is dat de via Appia niet?) naar Brindisium. Tiro bemachtigt een vrijgeleidebrief van Pompeius om te kunnen reizen en aan logies, paarden en vervoer te geraken in een regio die door Pompeius wordt bezet. Ondanks de vrijgeleide zijn er tal van gevaren op de weg. Een lijfwacht en wagenmenner worden geofferd voor de reizigers. En Domitius, een generaal uit het leger van Pompeius die slag diende te leveren bij Corfinium (actueel Corfinio in de regio Abbruzzi), vlucht naar Marseille en zijn legioenen sluiten zich aan bij Caesar en de volkstribuun Marcus Antonius. Deze stoten onmiddellijk door richting Brindisium en onze reizigers geraken slechts via list door het kamp van Caesar in de belegerde stad. Meer vertellen zou de spanning weghalen. Geen grootse plot, maar aangenaam te lezen en spannend. Het boekt geeft uiteraard een goed beeld van wat het vermoedelijk leven in Rome was, de verschillen tussen arm en rijk, slaven en vrijen, de onvermijdelijke bewegende legers en de kuiperijen en intriges rond de macht. Na de inname van Brindisium trekt Caesar naar Hispania om daar de andere legioenen van Pompeius te bekampen.
Leo.
Reacties
Een reactie posten