China …, naar het Middenrijk met het Ferdinand Verbiest Instituut van de KUL.

Onze algemene impressies.

Na ons reisverslag, wat impressies. De geplande hoogtepunten waren aanzienlijk. Met het Verbiest Instituut op reis gaan is naast het culturele programma en de nationale bezienswaardigheden die in elke China reis aangedaan worden (sommigen ervan dateren van duizenden jaren terug), ook een “religieuze bedoening”. Je stapt dus eerst en vooral reeds in de voetsporen van Ferdinand Verbiest die ten tijde van de Qing dynastie aan het hof van de keizer mandarijn was en de beginselen van de astronomie gestalte gaf en zo de weg opende voor missionering van het rooms katholieke geloof.

Het Verbiest Instituut is een in België gevestigd centrum bij de Katholieke Universiteit van Leuven waar de dialoog tussen Europa en China gestalte wordt gegeven. Het instituut werd genoemd naar de gelijknamige Vlaamse jezuïet en astronoom bij het Chinese keizerlijke hof. Toegewijd aan de inspiratie van zijn naamgever, combineert het instituut uitwisseling van studentenprogramma’s in de Kerk van China met historisch onderzoek naar de Belgische aanwezigheid in China sinds zijn stichting in 1982. Momenteel versterkt het instituut zijn rol als waarnemingscentrum met betrekking tot godsdienst en maatschappij in het moderne China.

Ferdinand Verbiest werd geboren in Pittem op 9 oktober 1623 en overleed in Beijing op 28 januari 1688. Hij studeerde in Leuven en Mechelen, theologie in Rome en Sevilla. Hij trad in bij de Jezuïetenorde in 1641. Als missionaris werd hij naar China uitgezonden (1659 ten tijde van de Qing-dynastie). Een andere jezuïet riep hem naar het keizerlijk hof als assistent.

Verbiest werd zeer gewaardeerd aan het keizerlijk hof in China. Hij bouwde een instrumentarium voor het observatorium in Beijing dat tot op de dag van vandaag nog steeds bewonderd kan worden, en was mee verantwoordelijk voor de wijziging van de Chinese kalender, wijziging die gebaseerd was op zijn sterrenkundige waarnemingen. Hij ontwierp lichte kanonnen voor het leger van keizer Kangxi die hij eveneens lessen in wiskunde gaf, een stoomauto en een thermometer. Hij tekende ook een andere wereldkaart. De reden waarom hij naar China reisde was in feite om het Christendom in China haar intrede te laten maken en Verbiest gaf keizer Kangxi dan ook een introductie tot deze Westerse religie. Om zijn verdiensten mocht hij in het ganse Chinese keizerrijk preken en werd hij benoemd tot mandarijn. Hij overleed als gevolg van een val van zijn paard. De Vlaming kreeg een staatsbegrafenis; de keizer betaalde het mausoleum waarin hij werd begraven.

Je stapt ook in de voetsporen van de “Scheutisten” de congregatie van het Onbevlekt hart van Maria, die omwille van hun ideaal onder andere ook de missionering van een deel van China op zich namen. En of je nu gelovig bent of niet, de inzet van deze mensen betekende veel naar de verspreiding van het geloof toe, de scholing, de verzorging van zieken, gewonden, ouderlingen en wezen, zelfs al werd het geloof wel eens gekocht, niet met kralen en kransen, maar met lappen grond die aan de arme boeren werd afgestaan in ruil voor “zieltjes”. En als je dan in je reisgezelschap ook nog verre familieleden van deze missionarissen hebt, en ook enkele priesters, al dan niet uitgetreden, dan haal je daar toch willens nillens een verruimde bijzondere kijk op, waar je laat ons zeggen met een groepsreis met Jet Air, nauwelijks of niet aan toekomt.

En zeer opvallend, veel jonge gedreven priesters, nonnen en novices. De oude mannen zijn enkel geplaatst om de jeugdigheid van de nonnen te illustreren.

Wat hadden wij verwacht? Een cultuurschok, een vermoeiende trip, prachtige gebouwen, geleide shoppingtoestanden eigen aan groepsreizen en … lekker eten. En jullie vraag zal dus zijn :”Was het dat?” en het antwoord is “Ja” op de cultuurschok na ! Want China is dan misschien een derdewereld land in ontwikkeling, dat zie je echt niet, of krijg je niet te zien, omdat men je ervan afschermt door de begeleiding van de reis. China is voor ons een zeer modern land en op de WC’s na héél proper – genoeg volk om de straten te vegen!

Je vrijheid in China is niet wat ze lijkt : je bent vrij tot je te ver gaat, tot je bijvoorbeeld op bezoek bent bij een katholieke gemeenschap en de “staatsveiligheid” vindt dat je bezoek lang genoeg geduurd heeft : dan grijpen de “geheime agenten” in en wordt je vriendelijk, via de reisleiding, verzocht om verder te gaan !

Je vrijheid is ook voor een deel beperkt door de communicatie, Chinees is een wereldtaal en dat hebben zij geweten, en het Engels van de man/vrouw in de straat is nihil, dat van de verkopertjes beperkt tot hun business (Hello, how are you , good price, e.d.), de prijsafspraken worden gemaakt op rekenmachientjes waarop je om beurt een getal kan intikken, want afbieden moet en is deel van het spel. Interesse voor iets betonen, staat ongeveer gelijk met kopen.

Wij vrezen dat met het oog op Beijing 2008, je weet wel de Olympische Spelen, er nog veel zal moeten gebeuren om de communicatie met de honderdduizenden toeristen, toeschouwers, atleten, begeleiders en vip’s te verbeteren. De grote steden, en dat zijn er nogal wat (met ettelijke miljoenen inwoners) staan zo ongeveer in de file van 06 uur ’s morgens tot 20 uur ’s avonds. En dat zijn alleen maar personenauto’s, taxi’s, bussen, brommers en fietsen, (want de vrachtwagens rijden alleen maar ’s nachts tussen 24 uur en 05 uur) nemen bezit van de snelwegen die de stad op verschillende niveaus doorkruisen. Het zal dus een werk van ongewone aanpak moeten worden om iedereen daar tijdig te krijgen waar hij moet zijn, de atleten in de eerste plaats. Want stel je maar eens voor dat Kim Gevaert te laat in het prachtige stadium komt, dan kan ze naar de reeksen van de 100 m wel fluiten, laat staan zich kwalificeren voor de kwartfinale.

Wij zorgen er wel voor dat ons foto album een weergave geeft van onze trip door China, kwestie van jullie ook warm te maken voor een eventuele reis naar het Middenrijk. Her en der zullen wij de foto’s met wat commentaar voorzien en zoals jullie ze te zien krijgen is de reis ook verlopen.

Klik op de link als je nog meer weten wil over het Verbiest Instituut aan de Katholieke Universiteit Leuven.

Chris en Leo