Auteur : Henning Mankell
Oorspronkelijke Zweedse titel : Labyrinten
Eerste uitgave : 2000.
Het verhaal is eenvoudig : aan de Zweede kust wordt een menselijke schedel gevonden. Wie is de dode? Hoe is de schedel hier beland? En waar is de rest van het lichaam? Dit zijn de vragen waarmee de officier van justitie Louise Rehnström wordt belast. Er doen geruchten de ronde; de schedel zou van Bengt Ingemarsson zijn, de “grote weldoener” die de gemeente kwam redden met zijn imposante investeringsplannen? Van die plannen is niets terecht gekomen en er zijn veel gedupeerde investeerders en tijdens de rechtszaak is Ingemarsson verdwenen en met hem de ingelegde gelden.
Het specifieke aan dit boek is dat de auteur dit boek al in het voorjaar van 1995 besloot te schrijven over een van de grootste mislukkingen in het naoorlogse Zweden: de maatregelen tegen economische delicten die voortdurend met veel politieke tamtam werden gepresenteerd, maar die ook voortdurend strandden. Halverwege de jaren tachtig was al te zien dat de pogingen om een fatsoenlijke Zweedse maatschappij op te bouwen definitief stukliepen. De machthebbers probeerden toen niet eens meer om de scheuren te verbergen. De heen en weer zwaaiende slopersballen van de vrijemarktwerking konden ongestoord hun verwoestende werk doen. Je kon waarnemen dat als middelpunt hiervan lege vennootschappen en belastingvlucht in omvang toenamen. Een sociaal-democratische minister van Justitie moest aftreden na al te duidelijke 'belastingplanning' . Economische delicten werden steeds beter georganiseerd en namen steeds arrogantere vormen aan. Het nieuwe leger dat hiertegen moest optreden, de nieuwe fraudeteams die in het leven waren geroepen, bleef echter mensen opsporen die zich schuldig hadden gemaakt aan eenvoudige boekhoudkundige malversaties. De kleine vissen werden eruit gehaald terwijl de grote haaien vrijer rondzwommen dan ooit. De miljardenbedragen aan zwart geld namen dramatisch in omvang toe.
Hij vond het belangrijk om erover te schrijven dat de Zweedse wetgeving en het justitieel apparaat de mensen die zich hieraan schuldig maakten bijna immuniteit garandeerden. Hij was geschokt en sprak met officieren van justitie en politiemensen die net zo geschokt waren. Om nog maar te zwijgen over alle burgers, die voelden dat de wind in de samenleving steeds killer en harder werd. Daarom begon hij met een boek met de werktitel Labyrint. Maar na ongeveer een maand, in april 1995, kreeg hij twijfels. Het leek er namelijk op dat hij eigenlijk aan een script zat te werken. Een filmscenario. En na nog een maand twijfel stapte hij over op dit genre, een script voor een televisieserie, dat in 1999 werd verfilmd.
Toen er in Västervik gefilmd werd, ging hij even langs. Dat was tijdens een paar koude januaridagen waarop een aantal buitenopnames werd gedraaid. 's Avonds in zijn hotel hield iets hem de slaap en begon Labyrint zich opnieuw tot een boek te transformeren. Wat aanvankelijk niet begrepen was, kwam plots tot realisatie dat waar de auteur mee bezig wasbeide kon zijn, zowel een televisieserie, als een boek. Er zat genoeg materiaal in voor beide. Na een paar maanden, werd het televisiecript in omgekeerde richting verwerkt naar het uitgangspunt; een boek waaraan vier jaar eerder was begonnen.
Dat betekent ook dat dit boek op zichzelf staat. Zoals ook de televisieserie van Daniel Bergman ook op eigen benen staat, maar dat de roman door zijn indeling in “shots” een wending krijgt die een enorme drive geeft aan dit werk en leest als een trein (zes delen en 243 hoofdstukken, soms een alinea, soms slechts een zin!)
Dat Mankell een meester is in de thriller, dat wist ik reeds maar dit vind ik een verbijsterend boek. De auteur weet als geen ander de goede, maar zeker de minder goede kanten van de mens samen te brengen in personnages die zo dichtbij komen dat het lijkt alsof ze familie zijn.
Oorspronkelijke Zweedse titel : Labyrinten
Eerste uitgave : 2000.
Het verhaal is eenvoudig : aan de Zweede kust wordt een menselijke schedel gevonden. Wie is de dode? Hoe is de schedel hier beland? En waar is de rest van het lichaam? Dit zijn de vragen waarmee de officier van justitie Louise Rehnström wordt belast. Er doen geruchten de ronde; de schedel zou van Bengt Ingemarsson zijn, de “grote weldoener” die de gemeente kwam redden met zijn imposante investeringsplannen? Van die plannen is niets terecht gekomen en er zijn veel gedupeerde investeerders en tijdens de rechtszaak is Ingemarsson verdwenen en met hem de ingelegde gelden.Het specifieke aan dit boek is dat de auteur dit boek al in het voorjaar van 1995 besloot te schrijven over een van de grootste mislukkingen in het naoorlogse Zweden: de maatregelen tegen economische delicten die voortdurend met veel politieke tamtam werden gepresenteerd, maar die ook voortdurend strandden. Halverwege de jaren tachtig was al te zien dat de pogingen om een fatsoenlijke Zweedse maatschappij op te bouwen definitief stukliepen. De machthebbers probeerden toen niet eens meer om de scheuren te verbergen. De heen en weer zwaaiende slopersballen van de vrijemarktwerking konden ongestoord hun verwoestende werk doen. Je kon waarnemen dat als middelpunt hiervan lege vennootschappen en belastingvlucht in omvang toenamen. Een sociaal-democratische minister van Justitie moest aftreden na al te duidelijke 'belastingplanning' . Economische delicten werden steeds beter georganiseerd en namen steeds arrogantere vormen aan. Het nieuwe leger dat hiertegen moest optreden, de nieuwe fraudeteams die in het leven waren geroepen, bleef echter mensen opsporen die zich schuldig hadden gemaakt aan eenvoudige boekhoudkundige malversaties. De kleine vissen werden eruit gehaald terwijl de grote haaien vrijer rondzwommen dan ooit. De miljardenbedragen aan zwart geld namen dramatisch in omvang toe.
Hij vond het belangrijk om erover te schrijven dat de Zweedse wetgeving en het justitieel apparaat de mensen die zich hieraan schuldig maakten bijna immuniteit garandeerden. Hij was geschokt en sprak met officieren van justitie en politiemensen die net zo geschokt waren. Om nog maar te zwijgen over alle burgers, die voelden dat de wind in de samenleving steeds killer en harder werd. Daarom begon hij met een boek met de werktitel Labyrint. Maar na ongeveer een maand, in april 1995, kreeg hij twijfels. Het leek er namelijk op dat hij eigenlijk aan een script zat te werken. Een filmscenario. En na nog een maand twijfel stapte hij over op dit genre, een script voor een televisieserie, dat in 1999 werd verfilmd.
Toen er in Västervik gefilmd werd, ging hij even langs. Dat was tijdens een paar koude januaridagen waarop een aantal buitenopnames werd gedraaid. 's Avonds in zijn hotel hield iets hem de slaap en begon Labyrint zich opnieuw tot een boek te transformeren. Wat aanvankelijk niet begrepen was, kwam plots tot realisatie dat waar de auteur mee bezig wasbeide kon zijn, zowel een televisieserie, als een boek. Er zat genoeg materiaal in voor beide. Na een paar maanden, werd het televisiecript in omgekeerde richting verwerkt naar het uitgangspunt; een boek waaraan vier jaar eerder was begonnen.
Dat betekent ook dat dit boek op zichzelf staat. Zoals ook de televisieserie van Daniel Bergman ook op eigen benen staat, maar dat de roman door zijn indeling in “shots” een wending krijgt die een enorme drive geeft aan dit werk en leest als een trein (zes delen en 243 hoofdstukken, soms een alinea, soms slechts een zin!)
Dat Mankell een meester is in de thriller, dat wist ik reeds maar dit vind ik een verbijsterend boek. De auteur weet als geen ander de goede, maar zeker de minder goede kanten van de mens samen te brengen in personnages die zo dichtbij komen dat het lijkt alsof ze familie zijn.
Leo
Reacties
Een reactie posten