Terwijl ik artikels over
Italiaanse koffie zit te plegen, viel mij in de nieuwsbrief van SPQR
dit artikel op over Rome, zijn bars en de daar geschonken koffie.
Met dank aan de auteur van dit artikel en om wat reclame te maken
voor deze vereniging waarvan iedereen uit Leuven en omstreken met
enig gevoelen voor Italië in het algemeen en Rome in het bijzonder
lid van zou moeten zijn. Voor het jaarlijks lidgeld ontvangt u
alleen al quasi dagelijks nieuws uit Rome en handige informatie om
meerdere citytrips te plannen en Rome te verkennen zoals het je nog
nooit hebt gedaan.
Ondanks het feit dat de crisis
flink toeslaat in Rome en elders in Italië, proberen de uitbaters
van de talrijke koffiebars de gemiddelde prijs van een kopje koffie
nog steeds te beperken tot 1 euro of minder. Tenminste wanneer je de
koffie rechtstaand aan de bar drinkt (al banco). Wie ergens gaat
neerzitten (a tavola) betaalt in principe meer, al komt daar door de
crisis ook stilaan verandering in. Ook in Rome blijken uitbaters hun
koffie niet te laten stijgen boven de magische grens van 1 euro. Doen
ze dat wel, blijven de klanten meteen weg. Goede Romeinse graadmeters
zijn beroemde koffiehuizen zoals Sant'Eustachio of Tazza d'Oro beiden
in de buurt van het Pantheon (90 cent) en de immens populaire bar San
Callisto op het gelijknamige pleintje in Trastevere (80 cent).
Geen enkele Italiaan kan
functioneren zonder een regelmatige stop aan de koffiebar, voor een
snelle espresso, een cappucino of een andere koffielekkernij.
Vergeleken met de prijzen in onze gewesten is een kopje koffie in
Italië helemaal niet duur.
Ook in hartje Rome betaal je voor
een koffietje zelden meer dan 1 euro, vooropgesteld natuurlijk dat je
niet plaatsneemt op een terrasje of je even gaat neerzitten op een
stoel in een deftige salon. We hebben het over de standaardprijzen,
rechtstaand aan de bar voor een standaard kopje. Dus geen cappuccino
of andere soorten koffie.
Een kopje koffie blijft
levensnoodzakelijk en essentieel voor de Romeinen. De economische
wetten zijn hard maar de uitbaters weten heel goed dat het overgrote
deel van hun klanten een prijsverhoging van hun geliefkoosde tasje
niet zullen slikken en gaan daarom niet boven de prijs van 1 euro.
In heel wat gevallen betaal je
zelfs nog nog een stuk minder. De goedkoopste koffie in Rome vind je
in de studentenbuurt in San Lorenzo (70 tot 80 cent), de duurste
proef je aan de Via Veneto (3,5 tot 4 euro). Gemiddeld betaal je in
Rome 80 tot 90 cent voor je espresso.
Ook in de hele wijk Pigneto en het
gebied rond Termini betaal je zelden meer dan 80 cent per kopje. Een
opmerkelijk gevolg van de crisis is dat in sommige bars het verschil
tussen bar en tafel werd afgeschaft en je precies dezelfde prijs
betaalt, eender of je nu aan de bar staat of een tafeltje neemt.
Liever dat, dan klanten die helemaal wegblijven, redeneren de
uitbaters.
Toch zijn niet alle Romeinen
tevreden. De uitbater van San Callisto verhoogde een tijd geleden de
prijs van een kopje van 70 tot 80 cent. Maar klanten klagen daarover,
klinkt het. Eenzelfde geluid in de koffiebars rond Vaticaanstad. Daar
werden de uitbaters gedwongen om hun koffieprijzen (die in de meeste
gevallen een stuk boven de 1 euro noteerden) terug te schroeven.
In de universiteitswijk San
Lorenzo klagen studenten dat ze nu 70 cent voor een tasje betalen.
Dat is nog altijd de goedkoopste koffie in Rome, maar in deze buurt
wel 20 cent méér dan een jaar geleden.
Uitbaters die hun koffieprijzen
boven de magische grens van 1 euro laten stijgen zien hun klanten als
bij toverslag wegblijven. "Als we dat doen, zijn we binnen een
paar weken failliet. Maar onze kosten stijgen ook, net als de
aankoopprijzen die jaarlijks omhoog gaan. Men kan zich afvragen
hoelang deze situatie nog houdbaar blijft", zeggen de uitbaters.
Maar laat ons ondertussen in
Italië genieten van een lekkere koffie. De gouden regel is dat
binnen 25 seconden 25 milliliter espresso in de klassieke kleine
kopjes moeten stromen. Bedekt door een laagje notenkleurig schuim dat
'zeer fijn' moet zijn en dus geen grote bubbels mag bevatten, heeft
de ideale espresso een intens aroma met smaakaccenten die onder meer
doen denken aan chocola en geroosterd brood.
In Italiaanse bars worden
dagelijks zowat 70 miljoen kopjes espresso gedronken. De Italiaanse
koffiesector draait een jaarlijkse omzet van ongeveer 600 miljoen
euro.
Espresso kan je zeker bestempelen
als de nationale drank van de Italianen. In heel Italië wordt
espresso eenvoudig “caffè” genoemd. Espresso wordt op elk moment
van de dag gedronken. De Italianen beginnen er ’s morgens vroeg mee
en zelfs laat op de avond wordt hij na een overvloedige maaltijd als
digestief gebruikt, al dan niet gevolgd door een alcoholisch
digestief.
Een goede caffè wordt zeer heet
uit een klein voorverwarmd kopje gedronken, al naargelang de smaak
met (veel) suiker, hoewel ook heel wat mensen blijven zweren bij het
pure zwarte spul, recht van de machine.
Koffiehuizen ontstonden in Rome
pas vrij laat omdat de pausen lange tijd tegenstanders waren van
genotsmiddelen zoals koffie en tabak. Toen Paus Clemente VIII het
oriëntaalse drankje uiteindelijk als "politiek correct"
aanmerkte, was het hek van de dam en verspreidde de populariteit zich
snel over heel Europa.
Italiaanse koffie is minder sterk
dan we denken. De bonen voor de Italiaanse markt worden wel langer
geroosterd dan de soorten die bijvoorbeeld in Noord-Europa worden
verkocht. Er worden in Italië zeven verschillende koffiesoorten
gebruikt waarvan de Arabica de belangrijkste soort is. Veel kenners
vinden dat voor een goede espresso alleen Arabica gebruikt mag
worden. Deze is milder van smaak dan de bittere en zure Robusta die
vaak wordt gebruikt voor filterkoffie.
Door de speciale roostertechniek
wordt de smaak van de Italiaanse Arabica maling weliswaar sterker,
maar tegelijkertijd onttrekt het proces ook het grootste gedeelte van
de cafeïne aan de bonen. Een Italiaanse koffie kan dus zeker ook ’s
avonds worden gedronken zonder slaapproblemen te veroorzaken. Al
helpt een goede grappa wellicht nog altijd beter om een wat betere
nachtrust te garanderen.
De redactie van Spqr.
Reacties
Een reactie posten